Ο Καρκίνος του Μαστού

Ο καρκίνος του Μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος του γυναικείου πληθυσμού στις αναπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου. Αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου των γυναικών από κακόηθες νεόπλασμα και τη πρώτη αιτία θανάτου στην ηλικία 40-49 ετών. Ο Καρκίνος του Μαστού μπορεί να εμφανισθεί πολύ σπάνια ακόμη και από τα τελευταία χρόνια της εφηβείας, κυρίως όμως μετά την ηλικία των 40 ετών και μετέπειτα η συχνότητα του αυξάνει αναλογικά με την ηλικία. Στην Ελλάδα, η συχνότητα του έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και αντιμετωπίζονται περί τις 6000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού κάθε χρόνο.

Αιτιολογία και παράγοντες κινδύνου:

Η αιτιολογία του καρκίνου του μαστού παραμένει άγνωστη, αλλά έχουν εντοπισθεί αρκετοί προδιαθεσικοί παράγοντες της νόσου όπως:

• η πρώιμη εμμηναρχή
• η καθυστερημένη εμμηνόπαυση
• η ατεκνία
• η παχυσαρκία
• η καθιστική ζωή
• η κατανάλωση αλκοόλ
• το θετικό οικογενειακό ιστορικό και όσον αφορά τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού, η εντόπιση γονιδιακών μεταλλάξεων BRCA 1 και BRCA 2.
• Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες είναι όμως συχνότερος στις γυναίκες (:=100:1), όπου ο μαστός υφίσταται την επίδραση των ορμονών κατά την εφηβεία και κατά τη διάρκεια των ετών της εμμήνου ρύσεως.
• Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού αυξάνει αναλογικά όσο μεγαλώνει η γυναίκα και εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες ηλικίας >50 ετών ενώ είναι σπάνιος σε ηλικίες «35 ετών, με εξαίρεση τις γυναίκες που έχουν κληρονομική προδιάθεση.

Το θετικό οικογενειακό ιστορικό αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα για την εμφάνιση καρκίνου μαστού. Όταν μια γυναίκα έχει μια συγγενή πρώτου βαθμού με καρκίνο μαστού, σχεδόν διπλασιάζεται ο σχετικός κίνδυνος να αναπτύξει καρκίνο του μαστού και η ίδια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το θετικό οικογενειακό ιστορικό είναι διαφορετικό από τον κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού που οφείλεται σε γενετική μετάλλαξη. Τον κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού τον υποπτευόμαστε όταν στο ιστορικό της γυναίκας υπάρχουν συγγενείς που εκδήλωσαν καρκίνο μαστού σε μικρή ηλικία, αμφοτερόπλευρα ή υπάρχει συγχρόνως και ιστορικό καρκίνου ωοθηκών.
Η καθυστερημένη πρώτη τελειόμηνη κύηση και ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 35 ετών φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Οι μετέπειτα εγκυμοσύνες δεν επηρεάζουντον τον κίνδυνο προσβολής απο τη νόσο.

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης προσφέρει ανακούφιση απ τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης έναντι της οστεοπόρωσης και αύξηση της προστατευτικής HDL χοληστερόλης έναντι της LDL. Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση της μετά την εμμηνόπαυση (>5 ετών) αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού. Ο αυξημένος αυτός κίνδυνος φαίνεται να εξαλείφεται δύο χρόνια μετά τη διακοπή της. Τα αντισυλληπτικά δισκία δεν ενοχοποιούνται πλέον για αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού!

Πρόληψη

Με τον όρο πρόληψη αναφερόμαστε στα μέτρα που κάθε γυναίκα μπορεί να πάρει ώστε να βοηθήσει και να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του Μαστού. Η υγιείνη διατροφή η τακτική έντονη άσκηση ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγική ηλικία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου μαστού μίας γυναίκας κυρίως διότι μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της έμμηνου ρύσεως, να επιμηκύνει το χρόνο μεταξύ των περιόδων ή να ελαττώσει τον αριθμό των εμμηνορρυσιακών κύκλων, μειώνοντας έτσι την έκθεση της γυναίκας στα οιστρογόνα. Μελέτες έχουν δείξει πως η πρώτη τελειόμηνη κύηση πριν απο την ηλικία των 20 ετών φαίνεται να ελαττώνει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του μαστού.

Ο καρκίνος του Μαστού προλαμβάνεται δευτερογενώς, δηλαδή με την έγκαιρη διάγνωση αν είναι δυνατόν πριν ακόμα γίνει ψηλαφητός. Η δευτερογενής πρόληψη του Μαστού περιλαμβάνει την αυτοεξέταση του μαστού από την ίδια τη γυναίκα, την κλινική εξέταση του μαστού από εξειδικευμένο μαστολόγο καθώς τη μαστογραφία και τις άλλες απεικονιστικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφιμα μαστού.

Στο εξειδικευμένο κέντρο γυναικολογικής ογκολογίας και χειρουργικής μαστού μπορείτε να απευθυνθείτε και να ενημερωθείτε πλήρως για οποιαδήποτε απόρια σας.

Κληρονομικός Καρκίνος Μαστού

Μία σημαντική ανακάλυψη στην πρόοδο των ερευνών για τη γενετική βάση του καρκίνου του μαστού ήταν ο εντοπισμός το 1997 των ογκοκατασταλτικών γονιδιων BRCA 1 στο χρωμόσωμα 17 και BRCA 2 στο χρωμόσωμα 13, η μετάλλαξη στα οποία ενοχοποιείται για τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού. Στο 5% περίπου των γυναικών με καρκίνου του μαστού, ανευρίσκεται, μετά από εξέταση γενετικού υλικού, μετάλλαξη στα γονίδια BRCA 1 ή 2, η οποία εκτός από καρκίνο του μαστού, ενοχοποιείται και για την ανάπτυξη καρκίνου των ωοθηκών. Τέτοιες μεταλλάξεις ανευρίσκονται σε ποσοστό περίπου 10% των ασθενών που αναπτύσσουν καρκίνο σε ηλικία μικρότερη των 40 ετών και σε ακόμα μεγαλύτερο (30-40%) σε γυναίκες που έχουν συγχρόνως ιστορικό οικογενούς καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Οι γυναίκες που πρέπει να υποβάλλονται σε γονιδιακή διερεύνηση για αυτές τις μεταλλάξεις, πρέπει να έχουν στο οικογενειακό ιστορικό τους τα κάτωθι κριτήρια:

• Τουλάχιστον 3 γυναίκες με καρκίνο μαστού, ανεξαρτήτου ηλικίας
• Τουλάχιστον 2 γυναίκες με καρκίνο μαστού, μία εκ των οποίων σε ηλικία <51 ετώω
• Τουλάχιστον 2 γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών
• Τουλάχιστον μία γυναίκα με αμφοτερόπλευρο καρκίνο του μαστου σε ηλικία <51 ετών
• Τουλάχιστον μία γυναίκα με καρκίνο μαστού σε ηλικία <36 ετών
• Τουλάχιστον έναν άνδρα με καρκίνο μαστού, καθως και μία γυναίκα με καρκίνο μαστού ή ωοθηκών
• Καρκίνο μαστού στο ατομικό ιστορικό σε ηλικία <60ετών, ο οποίος είναι triple negativ (μη ορμονοεξαρτώμενος και ΗER2-Receptor negativ) ε
• Καρκίνος ωοθηκών στο ατομικό ιστορικό

Οι γυναίκες στις οποίες έχει ανιχθευθεί γονιδιακή μετάλλαξη των γονιδίων BRCA1 ή BRCA 2 εμφανίζουν κίνδυνο 60% να αναπτύξουν κατά τη διάρκεια της ζωής του καρκίνο μαστού. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου ωοθηκών για τις γυναίκες με 13 μετάλλαξη του γονιδίου BRCA 1 είναι περίπου 40-60% και για την μετάλλαξη του γονιδίου BRCA 2 είναι περίπου 20%.

Οι γυναίκες με μετάλλαξη αυτων των γονιδίων θεωρούνται πολύ υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου μαστού ή ωοθηκών και η τακτική αντιμετώπισης τους μπορεί να είναι: 1) αμφoτερόπλευρη προφυλακτική μαστεκτομή με σύγχρονη αποκατάσταση και ωοθηκεκτομή, 2) προφυλακτική χορήγηση αντι-οιστρογονικής αγωγής, ή 3) ένταξη σε πρόγραμμα εντατικού ελέγχου, ο οποίος περιλαμβάνει κλινική εξεταση και υπέρηχο μαστού και γυναικολογικό καθε 6 μήνες από την ηλικια των 25 ετών, ετήσια μαγνητική μαστογραφία απ την ηλικία των 25 ετών, ετήσιος έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφια απ την ηλικία των 40 ετών.

Τυποι Καρκίνου:

Διηθητικά Καρκινώματα

Πορογενές διηθητικό καρκίνωμα : Αποτελεί την πιο συνηθισμένη (περίπου 85%) ιστολογική μορφή διηθητικού καρκίνου του μαστού.

Λοβιακό διηθητικό καρκίνωμα : Αποτελεί το 10-15% περίπου των καρκινωμάτων του μαστού. Συχνά συνυπάρχει με πορογενές καρκίνωμα.

Νόσος Paget : Η νόσος εκδηλώνεται ως εκζεματοειδής βλάβη, μετά συνοδού ορώδους εκκρίμστος, και μπορεί να συνυπάρχει υποκείμενο διηθητικό καρκίνωμα αναγνωριζόμενο ως ψηλαφητή μάζα.

Φλεγμονώδες Καρκίνωμα : Παρουσιάζεται κλινικά με τη μορφή οξείας φλεγμονής του μαστού, ανάλογη της οξείας μαστίτιδας. Αποτελεί το 1-2% περίπου των καρκίνων του μαστού. Ως αναγκαίο κριτήριο κλινικής διάγνωσής του θεωρείται η ερυθρότητα του δέρματος του μαστού τουλάχιστον στο ένα τρίτο αυτού.

Μη Διηθητικά (in situ) Καρκινώματα

Μη διηθητικό πορογενές καρκίνωμα (DCIS-Ductal Carcinoma In Situ) Αποτελεί την πιο συχνή μορφη μη διηθητικού καρκινώματος του μαστού και μπορεί να ανευρεθεί:

• ως μαστογραφικό εύρημα (συρρέουσες αποτιτανώσεις, σκίαση, αρχιτεκτονική διαταραχή του παρεγχύματος του μαζικού αδένα)
• ως τυχαίο ιστολογικό εύρημα σε τεμάχιο βιοψίας και σπανιότερα
• λόγω κλινικών ευρημάτων, όπως ψηλαφητή μάζα, έκκριση θηλής

Μη διηθητικό λοβιακό Καρκίνωμα (LCIS- Lobular Carcinoma In Situ) Πρόκειται για πολύ σημαντικό παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης διηθητικού καρκίνου

Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα Μαστολόγος – Χειρουργός Μαστού με Ειδίκευση στη Χειρουργική Ογκολογία του Μαστού

 Η πρόληψη σώζει ζωές.
Βρείτε μας:  Λεωφόρος Κηφισίας 27A
 210 77 71 246
 lydiamouzaka@yahoo.gr